Tacirler birbirleri arasındaki hukuki ilişkileri belirlemek, detaylandırmak adına birtakım sözleşmeler düzenlerler. Işbu sözleşmelerden biri de Distribütörlük sözleşmesidir.
Distribütörlük sözleşmesi, tedarikçi (çoğu zaman üretici) ile iştirakçi (alıcı) arasındaki ilişkiyi düzenler ve birden fazla satış işlemine konu olur.
Distribütörlük sözleşmeleri, Hollanda hukukunda da kanun ile düzenlenmemiş sözleşmelerdir. Bu bağlamda bu sözleşmelerden doğan ihtilafların çözümünde genellikle Borçlar Hukukunun genel kuralları ile içtihatlardan faydalanılır.
Distribütörlük sözleşmesini Acentalık sözleşmesinden ayıran en önemli özellik distribütörün kendi adına ve kendi hesabına ve tüm ticari riskleri kendisine ait olmak üzere hareket etme kabiliyetidir. Distribütör kendi satış fiyatını kendisi belirler ve elde ettiği kazanç tamamen kendisine aittir. Dolayısıyla hem yasal hem de ekonomik olarak bağımsızdır.
Distribütörlük sözleşmesi düzenlenirken dikkat edilmesi gereken başlıca hususlar ;
- I)Distribütör, tedarikçinin hangi ürünlerini ve haklarını pazarlayacak ve satacaktır ? Ürün yelpazesinin tamamını mı yoksa belli ürünleri mi ?
- II)Distribütörün faaliyet göstereceği bölge. Bu aşamada distribütörün faaliyet göstereceği (coğrafi) bölgenin tespit edilmesi ve belirlenen bölge içerisinde tek yetkili (exclusive) olup olmayacağının belirlenmesi önem taşımaktadır.
III) Alış fiyatının ve tedarikçinin satış şartlarının sözleşme içerisinde veya ekinde yer alması. Bu başlık altında nakliyat, gümrük masrafları ile ödeme süresine ilişkin maddeler yer alabilir.
Ayrıca distribütörün Türkiye’de, tedarikçinin de yurtdışında yerleşik olduğu durumlarda döviz kurunun sabitlendirilmesi düşünülebilir.
- IV)Sınai Mülkiyet hakları ve gizlilik. Bu bölümde ürünlerin hangi ambalaj ve isim altında satılacağı ve taraflar arasında ne tür bilgilerin gizli bilgi olarak kabul edileceği düzenlenir.
- V)Taraflardan birinin sözleşmeye aykırılık göstermesi durumunda ihtar edileceği sözleşmelerde genellikle yer alır. Ancak bu ihtarın ne şekilde gerçekleşeceği ve ihtar süresi önemlidir.İhtarnamenin, muhatabın tescilli olduğu ülke hukuk kurallarına göre gönderilmesinde ve buna dikkat edilmesinde fayda vardır.
- VI)Taraflardan birinin sözleşmeye aykırılık göstermesi ve verilen ihtara rağmen bu durumu düzeltmemesi halinde uygulanacak cezai müeyyide belirlenmelidir.
VII) Satış sonrası servis distribütörün görevlerinden biridir. Tedarikçiler genellikle distribütör personeline ürünle ilgili teknik ve bilimsel bilgi ile satış ve servis eğitimi verirler.
Ülke mevzuatı uyarınca bazı ürünlerin satışı izne tabi olabilir. Bu hususun önceden araştırlması önemlidir.
VIII) Distribütörün senelik bazda bir hedef tutturması beklenmekte midir ? Eğer belirlenen hedef tutturulamazsa sonuçları ne olur ?
- IX) Hangi durumlar sözleşme fesih sebebidir ? Sözleşme ne şekilde feshedilebilir ?
- X) Sözleşme süresi mutlak surette yazılmalıdır. Süreli mi süresiz mi ? Süreli ise ve sözleşme uzatılmak isteniyorsa ne şekilde yapılacağı yazılmalıdır. Süreli sözleşme hangi durumlarda ya da ne kadar sonra süresiz hal alır ?
- XI) Uygulanacak hukuk ve yetkili mahkeme. Bu hususun tarafların tescilli oldugu ülke hukuk sistemlerine bakılarak ve olası bir davanın süreci ile maliyeti gözönünde bulundurularak belirlenmesi faydalı olabilir.
Örneğin, yabancı ülkede alınan mahkeme kararının diğer ülkede tanıma ve tenfizinin mümkün olup olmadığına bakılabilir.
10 Haziran 1958 tarihli New York anlaşması alınacak hakem kararlarının üye ülkelerde tanınmasına ve tenfizine imkan tanımaktadır.
Yukarıda Distribütörlük Sözleşmesine ilişkin genel bilgi vermeye çalıştık. Daha ayrıntılı bilgi ve sorularınız için bizimle irtibata geçebilirsiniz.